सियाल आरो हालिसे बोराइ-बुरै हालिसे बोराइ बुरै दंमोन। बिसोरहा गथ' गथाय गैयामोन। सानसेखालि बोराया थारुन गायबाय थादोंमोन। बे समावनो लामाजों थांबाय थानाय मासे सियाला बोरायनि थारुन गायनायखौ नुनानै सोंबाय − मा गायदोंलै आबौ? बोराइया "थारुन गायदोंलै फिसौ" होननानै बुंनायसै। सियाला थारुन गायनायखौ मिथिनानै सोलो बाहायनानै बोराइखौ बुंनायसै − "ऐ आबौ थारुनखौ रुनानैसो गायनांगौलै। अब्लासो मोजां जायो।" बोराइया सियालनि बाथ्राखौ नंमारगौ साननानै थारुनखौ रुनानै गायनायसै। मोनाबिलि जानाय लोगो लोगो सियाला लोगोफोरखौ लानानै बोराइनि थारुन गायनायखौ बुरखां बुरखां जाफैनायसै आरो खिनानै खिखौ फबना गालांफिनजोबनायसै। अखानानै बोराइया सियाला थारुन जालांनायखौ गम मोननायसै आरो हाखराव एरला एरला नायहैबा नुनायसै हाखराव सियालनि खि गोजासो। बोराया सियालखौ थगायनायनि थाखै दिव दिव रागा जोंनो हमनायसै। बिनि सायाव खिथेर हगारनो साननायसै। सानसे खालि बोराइया थखन गंसे लानानै जि खाख्लुबनानै थैफ्लाना उन्दुना थानायसै आरो बुरैखौ बोराया थैबाय होन्नानै गाबफ्लाबाय थानो थिन्नायसै आरो जेब्ला सियाला सोंफैगोन आरो आंखौ नायनो नसिङाव हाबगोन अब्ला नों खायदा बाहायनानै दरजाखौ फांथे आरो आंनो खिन्था हर, अब्लानो आं थखन लाना सालाफोरखौ बुथार जोबगोन।” बुरैयाबो बोराइ बुंनाय बायदिनो खामानिफोरखौ फारि फारि मावलांनायसै। बुरैया मेग थायनैयावबो खुदै फोननानै खाराव माराव हब्रा हब्रा गाबफ्लानानै बुंनायसै – “बोराइ थैबायना थैबाय माइरं खेन्दासे एरबाय, बोराइ थैबायना थैबाय माइरं खेन्दानै एरबाय, बोराइ थैबायना थैबाय माइरं खेन्दाथाम एरबाय।” बुरैनि गाबनायखौ खोनानानै सियाला सोंफैनायसै − "मानो गाबदों आबै।" बुरैया नंखायनो दुखु जाफ्लानानै सियालनो खिनथानायसै − "नोमबौआ थैबाय फिसौ आं मा खालामबावनांगौ जाखो।" बुरैनि रावखौ खोनानानै सियाला बुंनायसै − "जिंगा दासि आबै जों दं‚ आबौखौ जों बानगारगोन।" बिदि बुंनानै सियाला गावनि लोगोफोरखौ लिंना लाबोनायसै आरो न'सिंनिफ्राय बोराइखौ दिहुनना लांनो नसिङाव हाबलांजोबनायसै। सियालनि हाबजोबनायखौ नुनानै बुरैया “मासे हाबबाय हाय बोराइ, मानै हाबबाय हाय बोराइ, जेब्ला गासैबो हाबजोबो अब्ला गासैबो हाबजोबायहाय बोराइ।” बिदि बुंनानै दरजाखौ थे फांथेनायसै। बोराइया बुरैनि बाथ्राखौ खोनानानै थखनखौ गोरा हमनानै दुफुं सिखारनानै बिखौ बुलाय बैखौ बुलाय गासैखौबो बुथारजोबनायसै। मानै सियाल बुन्दा बुन्दिया ओंखाम संग्रा आरो ओंख्रि संग्रा दोआव हाबसोना थानायसै। बोराइया गासैबो थैजोबबाय साला साननानै दरजाखौ खेवनानै होनायसै। दरजा खेवनाय लोगो लोगो ओंखाम संग्रा दोनिफ्राय सियाल बुन्दा बुन्दि मानैया दरजाथिं बारनना खारखांनायसै। बाथ्रायाव दङ’ − गुबुनखौ थगायब्ला सानसे गावबो थगाय जाफिनो। राजा आरो मोख्रा मोनसे राइजोआव सासे राजा दंमोन। राजाहा मासे मोख्रा दंमोन। मोख्राया राजाखौ नेग्रामोन आरो सानफ्रोमबो राजानि खाथियाव थानानै राजानो खामानि मावनानै होबाय थायोमोन। सानसे खालिनि बाथ्रा − गोलोम बोथोर राजाया दंफां साहा सिङाव जिरायनानै दो दो उन्दु लांफुदोंमोन। मासे थम्फैया फैनानै राजानि गोदोनायाव बाफैनायसै। थाम्फैखौ नुनानै मोख्राया होयो नाथाय थामफैया बिरनानै फिन गोदोनायावनो बाफिननायसै। गले गले होनांनायनि मोख्राया थाम्फैखौ जोबोर रागा जोंनायसै। बियो राजानि जान्जियाव थानाय थुंग्रिखौ खल्थानिफ्राय बखनानै थाम्फैखौ दानायावनो राजानि खर'आसो थबस्र जनायसै। बाथ्रायाव दं – गं, आसुगुर‚ सेखा‚ जं एबा गोफार मुवा आरो अर−दैजों गेलेनो नङा। फख्रिनि एमबु थिफुदला मोनसे जायगायाव गंसे फख्रि दंमोन। फख्रियाव गोबां एमबु दंमोन। बे फख्रियावनो थुख्रासे दंफां खुन्दा बोराबो दंमोन। एमबुफोरा सानफ्रोमबो बे खुन्दायाव गाखोलाय दैयाव बारज्रुमलाय आरो गाखोनानै सानदुं सायलाय खालामबाय थायोमोन। एमबुफोरा दंफाम खुन्दा बोराइखौ बुंबाय थायोमोन। “जोंनि राजाया जोबो गैथारालै जाम्बासो खिला हासुला गाला गालि खालामब्लाबो जेबो खालामनो हाया। इसोराबो जोंनो एसे जाम्बा राजा हरो होमबा। हे इसोर जोंनो गोख्रों राजा हर।” बिदि बुंनानै गावजों गाव हाहा हिहि मिनिग्लाबो। बिसोर दंफां थुख्राखौ लाजिफोनांनानै जंखायबाय थायोमोन। बिदि बिसोरनि थिफुदला रावखौ खोनानानै बाथौ महाराजाया आन्जाद नायनो बिसोरनि थिफुदला आखुखौ दबथायनो मासे बेसेबा गिदिर दावब' राजाखौ दंफां खुन्दानि जायगायाव दैथायहनायसै। दावब' राजाया फैनानै फख्रिनि एमबुखौ फारि फारि ग्लबबा ग्लब मननो हमानायसै। दावब' राजानि बे बायदि ग्लबबा ग्लब मननायाव एमबुफोरा जोबबोनो हमनायसै। माखासेया हाब्रुआव एब्लेबाबो आगोर मोना जानायसै। राहा गोथे जानानै गावसोरनि गोरोन्थिखौ हमदां हाफिननायसै आरो इसोरनियाव आरज गाबफिननानै सिगांनि दंफां खुन्दाखौनो हरफिननो बाथौ बोराइनियाव आरज गाबहरनायसै। बाथौ बोराइआ बिसोरनि आरज गाबनायाव अनखांनानै दावब' राजाखौ लांफिन्नायसै आरो सिगांनि दंफां खुन्दाखौनो हरफिनायसै। बाथ्रायाव दङ' बांद्राय थुफुदला जानाया मोजां नङा। बादालि आरो फेसा बादालिया आरो फेसाया मानो हरावसो ओंखारो? गोदो गोदाय मोनसे बेसेबा गिदिर अरनबारियाव दाव आरो जुनारफोरा आलो गोजोनै रायजों जाबोदोंमोननो। सानसे खालि बिसोरनि गेजेराव अरन बारिखौ लानानैनो नांलाय खामलाय जालायदोंमोननो। दावफोरनि बायदिब्ला अरनबारियाव बिसोरसो थाफैग्रोदोंमोननो। जुनारफोराबो गावसोरसो अरनबारियाव थाफैग्रोदोंमोन होननानै बुंनो नागिरो। बिदिनो दाव आरो जुनारफोरनि गेजेराव बेसेबा गिदिर दावहा जालायनायसै। दावनि राजा फेरेंगा आरो जुनारफोरनि राजा सिंह। गावबा गाव हान्जाखौ लानानै दावहा नाङो। जिरायनाय मेंनाय गैयै‚ थादनाय गैयै सान हर दावहा नांनायसै। एखनब्ला दावफोरा देरहाहां देरहाहां जायो एखनब्ला जुनारफोराबो देरहाहां देरहाहां जानो नागिरो। मोननैबो दलनि गेजेराव बादा बादि नारानाथार। नाथाय बे दावहायाव बादालि आरो फेसा सानैबो रावजोंबो दावहायाव बाहागो लाफायासै आरो रावजोंबो लोगो जाफायासै। बादालिया फेसानाव सोङो − "फेसा बाहाय नों दावहा नांनो थाङा नामा। राजा फेरेंगानि बिथोन गासैबो दावहा नांनो थांनांगौनो।" बादालिनि सोंनायाव फेसाया बुंनायसै− "आयु एसेबां गिदिरि दावहायाव गिलु बालु थैनो थाङालै आं नों थाङोबा थां आं हले थाङालै।" फेसायाबो बिनि बाथ्राखौ खोनानानै गिखांनाय मोननायसै। बिबो बादालिजों लोगोसे दावहा नांनायखौ नायहरफाबाय थानायसै। दसे थानानै सानैबो रायलायखुमानैयसै दावहायाव जायनो देरहागोन बेजोंनो सानैबो लोगो जाफाहैगोन। सानैजों दावहानांनायखौ गोजौ बिफां फांसेनि दालायाव बानानै बबे दलसेया गोहो गोरासिन बेखौ नायहरखुमाबाय थानायसै। जेब्ला दावफोरा देरहाहां देरहाहां जानो नागिरो अब्ला बादालि आरो फिउ बिरनानै दावफोरजों लोगो जाहैयो। दावफोरनि गेजेराव थांनानै बुङो − "बोलो हो बोलो हो राइजोफोर आंनि मोखाङा‚ खुगाया जुनारफोरनि बायदिब्लाबो आं नोंसोरजोंसो बांसिन गोरोबो‚ नोंसोरखौसो बांसिन मोजां मोनो। नोंसोरजोंसो थागोन जुनारफोरजों थाया। आंहाबो नोंसोर बायदि बिरनो हायो नोंसोर बायदि गांखं दं‚ आसुगुर दं।" गुबुन फारसे जुनारफोरा देरहाहां देरहाहां जाब्ला दावफोरनिफ्राय सेरफाखायनानै जुनारफोरजों लोगो जाहैयो। जुनाफोरनि गेजेराव थांनानै बियो बुङो। आंबो नोंसोरजों लोगो जागोन। आंहा नोंसोरजोंसो बांसिन गोरोबो। आंनि मोखां' खुगा हाथाइ‚ खोमोन‚ आसुगुर गासैबो नोंसोरनि बायदिजुब। आं बिरनो हायो बेनिखायनो आं गोजौआव बिरनानै दावफोरजों दावहा नांगोन नोंसोर सिन्था खालामनाङा आं दं। नोंसोर हायाव थानानै दावहा नां आं अख्रां साजों नांगोन।" बिदिनो बादालिया दसेबा दावफोरजों देसेब्ला जुनारफोजों खायदा बाहायनानै लोगो जानो हमबाय। फेसाया नाथाय गिनानै रावजोंबो दावहायाव ओंखारफादिया। मोननैबो हानजाया समान समान रावबो राव जेनासै। बेसेबा गोबां सान हर दावहा नांनायनि उनाव दावनि राजा फेरेंगा आरो जुनारनि राजा सिंहआ लोगो हमलायनानै रायज्लायनायसै‚ गोरोबथा जालायनानै गावबा गावनि हान्जाखौ बादा होलायनायसै। उनाव मोनसे गुवार फोथाराव गोरोबलायनायनि गिदिर जथुमा जालायनायसै। फेरेंगा राजा आरो सिंह राजाया मेलनि गेजेरजों बयखौबो सिगांनि बायदियै गोरोबनानै ज'नो थालायनानै रुजु−रुमुयै रायजो जानो खावलायनायसै। आरो आइथें थोंब्रै जिब आरो आइथें थोंनै जिब बे मोननै दलाव बोखावनानै होनायसै। जोबनायाव बिसोरो मेलनि गेजेरजों गावबा गाव सोर बबे हानजाजों थाफागोन बेखौ थिरां खालामनो बिथोन होनायसै। बिसोरनि गेजेराव बेखौ लानानै आरो गुलाय गुजाय जानो हमनायसै सोरबा सोरबा सोरखौबा बोनानै लांफानो नागिरनायसै थाङागारानो। सोरबा सोरखौबा जोंनो बिसोरखौ नाङा, बिखौस आं सैया बियो गाज्रि बायदि बायदि। बे बाथ्राखौ लानानै नांलाय खमलाय आरोबाव जानो हमनायसै। बिसोरनि नांलाय खमलाय बादा बादिखौ नुनानै फेरेंगा राजाया बुंनायसै- “राइजोफोर नोंथांमोना दसे सिरि थाथ’दो। बेबायदिजों मिमांसा जाया। आं मोनसे बाथ्रा गोसोखांदों नोंथांमोना खोनासङोब्ला गिबियाव महाराजा सिंहनि आदेग मोनब्लानो आं बाथ्राखौ जागायनो हासिगौ। महाराजा सिंहआबो राजा फेरेंगाखौ आदेग होनायसै। राजा फेरेंगायाबो आदेग मोननाय लोगो लोगो बाथ्राखौ जागायनायसै। “रायजोफोर आं जोंनि गेजेराव गासैखौबो सालिजारि खालामनानै मोनबाय मोननैबो दला खम नङा बयहाबो समान समान गोहो दंजोबो। बेनिखायनो बे बायदिजों जों मोननै दल खालामनो हानाय नङा। आरो मोननै दल खालामाब्लाबो जों राइजोखौ सालायख’नो हानाय नङा। बिनिखायनो आंनि बायदिब्ला बिरग्रा हारि आरो हायाव सोरिग्रा जिबआरि बे मोननैयाव बाहागो राननो सानदों जायहा गां दं बे बिग्रा हारियाव थाथोंसै आरो जायहा बिरनो हाया एबा हायाव सोरिनानै थाग्रा बे मोनसे दलाव थाथोंसै। राजा फेरेंगानि बुंनाय रावखौ खोनानानै बयबो ख्रब ख्रब आखाइ खबनायसै। राजानि बुंनायबायदिनो जिब जुनारफोरा मोननै दलाव बाहागो जालायनायसै। जोबथारनायाव बादामालि आरो फेसाखौ लानानै गुलाय गुजाय जानायसै। बिसोरनि आखल आखुखौ नायनानै बिरग्रा हारि आरो सोरिगार हारियावबो दोनथावा जाबाय। राजा सानैबो बेले बेजे मोनखांनायसै। दसे बिदिनो आफादा सिरि जाबोनायसै आरो फोरजाफोराबो मोननै दलनि गेजेराव बेब्रें बुब्रुं रायलायनो हमनायसै। दलनि गेजेरनिफ्राय एनजरआ बुंनायसै “महाराजा बादालिखौ आं दावहानि समाव मोननै दलावबो नुदोंमोन आरो फेसखौबो आं लिंबोदोंमोन बियो गिनानै दावहायाव फैया होननानै बुंदोंमोन। बिनि लोगो लोगो सेसायाबो एनजरनि बाथ्राखौ मदद होफानायसै। “नंखौ महाराजा एनजर बिथांनि बुंनाय रावा सैथो आं बिथां लिंहैब्ला बिथांजोंनो दंमोन।” बाथ्राखौ मिथिनानै मोननैबो दला लाफानो नागिरासै। बादालिखौ थगायसुला आखुनि थाखाय दाव आरो जुनाफोरा होखारनायसै आरो फेसाखौबो दावहायाव बाहागो लाफैयैनि थाखाय गिख’ होनानै मोननैबो हान्जाया होखारनायसै। होखार जानानै बादालि आरो फेसाया लाजिंनानै हरावसो ओंखारनानै आदार जाग्रा एबा सोरिग्रा जानायसै। बिदिनिफ्रायनो बादालि आरो फेसाया हरावसो सोरियो होनानै बआबै−आबौआ दाबो बुङो। आखाइ सानसे खालिनि बाथ्रा। आखाइया साबा फिसाज्लाफोर दंमोन। बिसोरो बिदा फंबाय साफ्रोमबो जोबोर अनलायलायोमोन। बिसोरनि मुंफोरा जाबाय − लेवरिआसि‚ दिन्थिआसि‚ गेजेरआसि‚ सौथोआसि‚ फिसाआसि। सानसेखालि बिसोरनि बिफाया सोरनिबा आसथाम गंसे लामायाव गनानै थालांनायखौ मोनबोदोंमोन। बे आसथामखौ लानानै बिदा फंबाय साबानि गेजेराव नांलाय खमलाय जानो हमनायसै। आसथामखौ गाननो बयबो लुगैयो नाथाय आसथामा गंसेल' बिफाया सोरनो होगोन सोरखौ दोनगोन जानायसै, गासैबो गावनिनो असे फिसा। बे बायदि गोनो−गोथो जाबायथानायावनो‚ आसि बिमा लेवरिआसिया बुंबाय− ओइ फंबाइमोन‚ नोंसोर रावबो आस्थामखौ गान्नो मोना। आंनिख्रुइ नोंसोर गेदेर नङा आरो गेदेर जानोबो हाया। आं बैसोआवबो गेदेर आरो खामानियावबो गेदेर। मानोना आं अफिस−आदालदआव टिप सहि होआब्ला बिसारानो जाया एबा रावबो गनाया। आरो खलम हमब्ला एबा जिखि जाया मुवा बेसाद हमनायाव आंखौ नङाब्ला नोंसर गोजा मावनो हाया। बेखायनो आं बयनिबो देरसिन जेब्ला आसथामखौ आंसो गाननो मोनगोन। बिब्दि बुंनायखौ खोनानानै‚ नै नं दिन्थिआरि आसिया बुंबाय− नङा बे बाथ्राया जानो हाया। नोंअफिस−अदालदआव गिदिर जाना मा जानो। नोंनि लेवरि दिन्थिनायखौ लानानै गोबाङानो नांलाय खमलाय जायो। नोंसोरनिख्रुइ आंनि गुन गोहोआ देरसिन। मानोना जायखि जाया बेसादखौ आंजों दिन्थियाब्ला जाथारा। बेखायनो आंसो आस्थामखौ मोनगान नांगौ। बिनि रावखौ खोनाना थाम नं गेजेरआसियाबो बुंबाय− बे बोरै जानोहाथावगौ‚ नोंसोरहा आंनिख्रुइ मा गोहो दं। नोंसोर सानैया मोजां हाबा मावोब्लाबो गाज्रि खामानियावबो मावफायो। नोंसोरनि थाखायनो गोबां नांलाय−खमलाय जालायो सोरबा सोरबा गाव गावनि जिउखौबो खोमानो गोनां जायो। जायखि आं नोंसोरनि गेजेराव आं बेनिख्रुबो गोजौसिन‚ जाय बेसादखौ आं नङाब्ला नोंसोरजों गोसा गोरायै हमजोबनो हायोदा? हाया। बिनिखायनो आस्थामखौ आंसो गाननो मोनगोन नोंसोर गाननो मोना। गेजेर आसिनि बुंनाय रावखौ खोनानानै फिन होबाय बा नं आसि फिसाया थिफुदलानो बुंबाय। ओइ नोंसोर मा बुंदों बे जेब्लाबो जानो हाया नोंसोर आस्थामखौ गाननो मोना। मानोना आंहा नोंसोनिख्रुइ साबसिन गोहो दं। सोरहाबा खोमा मानबोला आंजों एराब्ला जाथारानो बेखायनो आंसो गेदेर आंसो खामानियाव फैसिनो‚ आंसो आस्थामखौ गाननो मोननांगौ। फारसेथिं ब्रै नं आसथामआरि आसिया बिसोरनि सेलायनायखौ नुनानै सिरियै थाबाय, बिसोरबादि बियो लुबैसुलाबो नङा आरो जानला-मानला बाथ्राबो बुङा, बियो सैथोखौ मानिना सोलियो। बे समावनो लामाजों सासे बाथौ बैरागि फैनायखौ नुहुरनानै बिफाया बुंबाय। र' फिसाफोर नोंसोर सिरियै थाथ'। नोंसोरजों नोंसोर सेलायबाय थाबोला बाथ्राया बोरैबासो जागोन। बेनिख्रुइ बै लामाजों सासे बाथौ बैरागि फैदों। बिखौनो लिंहरनानै बिजिरनो होदोनि। नोंसोरनि बिदा−फंबाइ साबानि मादाव आसथामखौ सोर गाननो मोनथावो‚ बेनो बिजिरना होलांथोंसै आरो बेनि बिजिरनायखौनो नोंसोर थार होननानै गनायनानै लानांगो। बाथौ बैरागिफोरा नंखाय बुंफेरा। बिदि बुंनानै बिफाया बाथौ बैरागिखौ लेंहरनायसै आरो बिजिनो होनायसै। बाथौ बैरागिया गासैबो बाथ्राखौ फारि फारि बिफानिफ्राय सोंग्रोनानै लानायसै। बिफाया साबा फिसाफोरनि गेजेराव आसथामखौ लानानै गाननो मोननाय मोनैनि सेलाय बेलाय नांलाय खमलाय जानायखौ खिन्थानानै होबनायसै। बाथौ बैरागिआ दसे सानहाबनानै बिसारखौ बिसार खालामबाय आरो फारि फारियै सोंबाय। बिसोरबो गाव गावनि गोहो गुनखौ लानानै सिगाङाव बुंलांनाय बायदि बाथौ बैरागिनो खिन्थालांबाय‚ नाथाय ब्रै नं सैथोजों सोलिग्रा सैथोआसिया जेबो बुङाबालानो सिरि थानायसै। बिनि सिरि थानायखौ नुनानै बाथौ बैरागिया सोंबाय। “हे फिसा नों मानोथो सिरि थाखो‚ बुंनायसाय नोंनि गुन गोहोआ मा। अबोला ब्रै नं सैथोआरि आसिया बाथौ बैरागिखौ खुलुनानै बुंबाय- “हे बैरागि आफा‚ आंलाय मा बुंगोन। आंहा आदा−फंबायमोन बायदि गोहो गोरा आरो मोजां गुनबो गैया। बयनिबो गेजेराव थानानै‚ इसोर खुलुमनाय मुङाव फोथा होनायल' बिखौबो माब्लाबा आं बाहागो होबावासो। बेखायनो आं जेबो खामानियाव उदाया।” बाथ्राखौ बुंनानै सिरियै थाफिननायसै। ब्रै नं सैथोआरि आसिनि बिदि रावखौ खोनानानै बाथौ बैरागिया बुंफिननायसै। “नै फिसाफोर‚ आंनि बिजिदनाया मिमांसा जाबाय। दिनैनि बिसाराव ब्रै नं सैथौआरि आसियानो देरहाबा। दिनैनिफ्राय सैथोआरि फिसायानो बे आसथामखौ गाननो मोनसिगोन। मानोना नोंसोर साब्रैनि‚ गुन कर्मनिख्रुइ‚ बे सैथोआरि फिसानि गुना देरसिन। बोरै बुङोब्ला जेरै मुङा सैथो एरैनो बियो सैथोनि हाबाखौ मावबोगासिनो दं। बे मुलुगाव गोथार एबा सैथो हाबानिख्रुइ जेबो देरसिन मुवा एबा जिराद गैया। बे ब्रै नं आसि फिसाया जि हाबाखौ मावो बेनो जाबाय सैथो हाबा। जेराव सैथोनि बिफा इसोर सिबिनायनिनो फोथा होनाय हाबा मावो‚ बेनिख्रुइ देरसिन खामानि आरो मा थाबावनो हागौ। बेनिखायनो दिनैनिफ्राय बे आसथामखौ ब्रै नं सैथोआरि आसियानो गान्नो मोनसिगोन। बिनि उनाव बाथौ बैरागिया बोर होबावनायसै। “गोथार जुलियाव हौवा गोदान हिन्जाव गोदाननि नेरसोन आसथाम गान होनायखौ नोंनो मोनगानगोन फिसा। जायनो नोंखौ नेवसिनानै गुबुन आसिनो गानहोगोन बे आसियाव बिसोरनि नेरसोनथिया थानाय नङा। आरो दिनैनिफ्राय बिनि मुङा आसथाम आसि जासिगोन।” बिदि बुंना बाथौ बैरागिया आसथामखौ ब्रै नं सैथोआरि आसिनो सोना होलांनायसै‚ बिखौ नुनानै साब्रै बिदा−फंबाइआ मोखां सायर'र’ जानानै थानांनायसै। बिनिखायनो बाथ्रायाव दं− "सैथोनि फिथाइआ गोदै जायो आरो गोजोन देरहासार जायो। सियाल पन्दिद मासे सियाला सानसे खालि मोनाबिलियाव गिदिं गिदा फैनानै गंसे खोमथाफुर रायजोआव हाबफैयो। बे राइजोआव सना रुफा‚ रां‚ माइ माइरं‚ ना बेदर जेनिबो आंखाल गैयामोन। बे रायजोआवनो बेसेबा गुवार अरन बारि दंमोन। बे अरनबारियाव गोबां जिब जुनार थायोमोन। सियाला बे अरनबारियाव मोनफैनाय लोगो लोगो सानबाय "बे हाग्रायावथ' आंनिख्रुइ गोबां गिदिर गिदिर जुनारफोर दं‚ बिसोरखौथ' आं जानो हानाय नङा। बिनिखायनो आं मोनसे सोलो नागिर नांसिगोन।" सानसेखालि हर गेजेराव सियाला राज अन्दसिङाव हाबफैनायसै। राज अन्दरसिङाव हाबनानै राजानि फानजा मुथिखौ खावनानै लांनायसै आरो फान्जमुथिखौ आखायाव लानानै गावखौनो गिदिर पण्डित होननानै जुनारफोरनि गेजेराव फोस्राव हैनायसै। सियालनि बाथ्राखौ खोनानानै जुनारफोरा गमा साननानै गावसोरनि फिसाफोरखौ फोरोंनो थाखै फोरोंगिरि खालामनायसै आरो गाव गावनि फिसाफोरखौ सोलोंथाइ होनो दोनफैनायसै। बिदिनो सियाला बिसोरनि फिसाफोरखौ सोलो बाहायै बाहायै सानफ्रोमबो मासे मासे जानो हामलांनायसै। सानसेखालि जुनारफोरा गावसोरनि फिसाफोरनि सोमोन्दै सोंनायाव सियाला फिनबाय - "नोंथांमोननि फिसाफोरखौ आं मोनसे गोजान जायगायाव मोजां सोलोंथाय हैगासिनो दं, नोंथांमोना जिंगा दासि सोलोंथाइया जोबोब्लानो गासैखौबो लाबोजोबफिनगोन आं।" जुनारफोराबो सियालनि बाथ्राखौ सैथो सान्नानै स्रि थानायसै। सानसे खालि गोलेर बुरिया गोलेर बोराइखौ राइनायसै −"एसेबां गोबाव जालांबाय फिसाफोरनि मोखांखौ नुयैया। फिसाफोरखौ खेबसेबो नायहैला बे फाफि बोराया, लोंमजादों ना मादों बेखौबो खबर लानो रोंलिया बियो।" बुरिनि ब्रा ब्रा बुंनायाव गोलेर बोराइया थानो हायैनि सियालनियाव थांनानै गावनि फिसाज्लानि खौरां लाहैनायसै। गोलेर बोराइआ बुंनाय - "फोरोंगुरु आंनि गथ'फोरा माबोरै दं? बिमाया नायनो जोबोर लुबैदोंनो बिनि थाखैनो आं नोंथांनिसिम फैदों!" गोलेर बोराइनि बाथ्राखौ खोनानानै सियाला बुंबाय - "अ! जोबोर मोजां, जोबोर मोजाङैनो दंङ। नोंथांनि फिसाफोरनियाव सोंलुखौनो सोंनो हास्लाबलायला, नोंथांनि गथ'फोरा जोबोर आखा फाखा जाथारबाय। सियालनि रावखौ खोनानै गोलेर बोराइया जोबोर खुसि जानायसै। खुसिजोंनो गोलेर बोराया फिसाज्लाखौ नायस्रांलांनो ब्रा ब्रा सियालखौ गावनि फिसाफोरनिसिम लानानै थांनो थिनबाय। गोलेर बोराइनि बाथ्रायाव बारगनो हायैआव सियाला गिनानै दिन्थिहैनायसै आरो लोगो लोगो गिनानै हाग्रायाव खारलांनायसै। गोलेर बोराइया फिसालाफोरखौ गोथै महर नुनानै जोबोर दुखु मोनबाय आरो सियालखौ खिथेर लानो सोलो नागिरबाय। सानसेखालि गोलेर बोराइआ मासे मोसौखौ अरथारनानै दैमानि रुगुं सेराव सियालखौ जमबाय थाबाय। बे समावनो सियाला मोसौ गोथैखौ दैमा रुगुं सेराव नुनानै खुदै गलायथारनायसै आरो मोसौ गोथैयनि सायाव बारखोनानै जाहैनो हमनायसै। बे समावनो गोलेर बोराइया सियालनि आइथेङाव जांगाब अरनानै दैयाव बोस्लिंनायसै आरो बुंनायसै- साला फाफि नों आंनि फिसाफोरखौ जाजोबदों नोंखौ दिनै आं हगारथारा। गोलेर बोरायनि रावखौ खोनानानै गावनि जिउखौ रैखा खालामनो थाखाय सियाला सोलो बाहायनानै बुंनायसै - "गोलेर बाहाय नोंथाङा आंनि आयथेङाव अराखै मोसै गोथैनि आइथेङावसो अरदों। गोलेरा अरलुनबायनो हागौ सानना सियालनि आइथेङाव आरो मोजाङै अरनो खुगा सिनायावनो सियाला फिनज्राब बोरिया बारखोफिन्नायसै आरो हाग्रायाव लेंग्रा लेंग्रा खारलांनायसै। हजों सियालनि बिदि गाज्रि हाबाखौ मिथिनानै हाग्रानि जुनारफोराबो गासैबो सियालखौ मोनबानो बुथारनो जमखानानै दंमोन। सियालाबो बिसोरजोंसो ग्रोब लोगो मोनहैनायसै। जुनारफोरा गासैबो सियालखौ बेंखनजोबनानै बे सौलाय, बे अरलाय बिदिनो बे जोलाय जोनो हमनायसै। सियाला बुग्लि, सौग्लि जानानै थैहाबनानै थानायसै। जुनारफोराबो थैबाय साला होननानै लङायाव फिनज्राब एरखारहरनानै गावबा गाव न’आव ब्लद ब्लद थांजोबनायसै। बेसेबा गोबावनि उनाव सियाला हां सुथिमोनखांनायसै। ख्रुब ख्रुब सानाय आरो थै रनारनि गनाय देहा गेग्रेबनायखौ लानानै बुद्रु बुद्रु लङानि हाखराव हाबसोनानै थाहैनायसै। गोबावनि उनाव देहाया मोजां जानायसै बेसेबा गोबाव मोनजायैजों जाबजों बिनि मोदोमा रानख्रेबख्रेब खुजा जानायसै। बिदिनो बियो जुनारफोरखौ गिनानै मोनाबिलि रावबो गोयैयाव हारसिं हारसिं बेराय बेराय आदार नागिरबायनानै जाहैनायसै। आरो बे लङायावनो स्रोदै सोरांस्लाब मोननै रावबो सिखारैयावनो हाबसोनानै थाफिनग्रा जानायसै। आबै आबौआ बिनिखायनो बुङो- बै दिननिफ्रायनो सियाला सानाव ओंखारा जानायसैनो, हरावसो ओंखारग्रा जानायसैनो। सोलो गोरा दावखा गोलोम बोथोरनि बाथ्रा। सानसेखालि मासे दावखाया गिदिं गिदा फैनानै जोबोर दै गांदोंमोन। बियो बबेयावबा दै मोनगोन साननानै नागिरबायनो हमबाय आरो बियो फांसे गोजौनि बिफां दालायाव बानानै सोरगिदिं नायदिंहरबावबाय नाथाय जेरावबो हाखर-हाला‚ बिलो-दैमाफोर नुहरासै। बियो नखरसेनियाव गंसे दैहु नुहरनायसै। बिखौ नुनानै दावखाया जोबोर खुसि जाबाय। बियो थांनानै दैहुनि दैखौ नायहैबाय नाथाय दैहुआव दैया दैहु गेजेरसेल' दंङ। गोदोनाखौ फोलावहरब्लाबो बियो दैखौ मोनहासवा जानायसै। दस' उनाव बिनि गोसोआव मोनसे सोलो फैखांनायसै। बियो दैहुनि खाथियाव थानाय फिसा फिसा अन्थायनि थुख्राखौ थरसे थरसे खुगाजों खेबखांनानै दैहुआव सोनायसै। बेबायदि गोबां अन्थाय सोहरनाय लोगो लोगोनो दैहुनि दैया लासै लासै खाथियाव फैनो हमानायसै। दैया जेब्ला दैहुनि गोदोनासिम आबुं जाफैयो अब्ला दावखाया दैखौ ग' ग' लोंनो हमनायसै बिदिनो दावखाया गावनि सोलो बाहायनानै दैहुनि दैखौ गांगाजासे लोंनानै हाजो फारसे बिरलांनायसै। बाथ्रायाव दं गोब्राब नाजायोब्ला इयुनाव मोजां फिथाइ मोननो हायो। सान आरो बार सानसेखालि सान आरो बार सानैनि गेजेराव नांलायलायनाय जायो। बारा बुङो आंहा नोंनिख्रुइ गोहोआ बांसिन। सानाबो बुङो नङा नोंनिख्रुइ आंनि गोहोआसो बांसिन। सानैनि गेजेराव नारा नाथार बाथ्रा दानथेलायनाय जानायसै। उनाव बारा बुंबाय जायनो बै लामाजों फैबाय थानाय मानसिनि मोदोमनि जिखौ बोखारनो हागोन बेनो देरहागोन। बिदिनो सानैनि गेजेराव मोनसे गोरोबथायाव फैनायसै। गिबियावनो बारनि फाला गोलैनायसै। बारा गोबारैनो हौ हौ बारनो हमबाय। बार बारनायखौ नुनानै लामानि मानसिया गावनि जिखौ गोरायै हमथानानै लानायसै। बारा मानसिनि मोदोमनि जिखौ बुखारनो नाजाब्लाबो बुखारनो हायाखिसै। बेबाराव सानि फाला गोलैनायसै। साना ज्रां ज्रां दुंनो हमनायसै। साननि बिदुंजों मानसिया गोलोमनानै गावनि मोदोमनि जिखौ बोखारना लानायसै आरो फांसे बिफांनि साहा सिङाव जिरायहैनायसै। लोगो लोगो बारा साननि गोहोखौ नुनानै बुंनायसै आं जेनबाय। आंनिख्रुइ नोंहा बांसिन गोहो दं। बिदिनो सानैबो सिगांनि बायदि लोगो जाफिननायसै। लुबैसुला मावजि आरो एनजर मोनसे फोथारनि हाफावआव एनजरफोरा मिनि रंजायै गेलेबाय थायोमोन। बिदिनो गोबाव सम बारलांबाय‚ सानसेखालि मासे लुबैसुला मावजिया बोराइ बुरैनि न'निफ्राय खारखोमा बोनायसै। गिदिं गिदिं बेसेबा गोजान बेरायनानै बियो जोबोद ओंखाम उखैबाय आरो दै गांनाय मोनखांबाय। बिदिनो बियो फैयै फैयै मोनसे उरि हाफावसिम मोनफैनायसै। बियो नुबायदि गोबां एनजरफोरा उरि हाफावआव बाहा लानानै दं। लामाफोरा दुल दुलथार माथो गुदुंनिफ्राय बायजोआव ओंखारनानै गेलेफैबाय थायो। बिसोरखौनो जमनांगौ जाबाय।” बिदि होन्नानै एनजरफोरखौ साखाथिनि हाग्रा जग्रबआव हाबसोनानै जमबाय थानायसै। बिदिनो एनजरा गेलेफैनायाव बिसोरखौ होसोग्लुंनो हमनायसै। नाथाय मासेबो एनजरखौ हमनो हायाखिसै। बिदिनो बियो उखैहावनायजों मेंनायजों एनजर गुदुं सेरावनो जनानै एनजरफोरखौ जमबाय थानायसै। एनजरफोरा जोबोर सिन्था जाबाय। बिसोरनि थाखै बियो बेसेबा गिदिर जेंना जानानै फैबाय। मावजिनि थाखायनो बायजोआव ओंखारलांनो हाया जाबाय। सानसेखालि बिसोरनि गेजेराव मोनसे जथुम्मा जानायसै बिसोरो मावजिनिथाखै मा राहा लानाया गाहाम जागोन सानबाबो सानस'नो हाया जाबाय, आगोर मोना जाबाय। बिसोरनि गेजेरनिफ्राय मासे एनजरा सिखारनानै बुंनायसै “जों बायजोआव आदार नागिरनो थांनो हाया जाबाय मा जाबावगोन! मावजिखौ बोरै होखारनो हागोन।” बिनि बाथ्राखौ खोनानानै मासेया बुंबाय “आं मोनसे बाथ्रा गोसो खांदों जुदि नोंसोर गनायोब्ला।” मावजिनि गोदोनायाव गाल्थिं आलायनो हायोब्लानो जों जिंगासिनो नांनाय नङा। मावजिया फैब्लानो गाल्थिंआ गाबनानै सोदोब होगोन अब्लानिया जों बयबो खारनो हागोन। बिनि बाथ्राखौ खोनानानै मासे बैसो गोरा एनजरा बुंबाय- बाथ्रायाथ' नंगौ नाथाय गाल्थिंखौ सोर मावजिनि गोदोनायाव गानहोगोन। बे बाथ्राखौ लानानैनो एनजरफोरा जोबोर सिन्था आरो गिनायाव गोलैसिनबावबाय। उनाव बिसोरनि मादाव बोराइसिन एनजरा बुंबाय- “गासैबो बाथ्राखौ दोनथदो‚ जों गुबुन लामा लानांसिगोन‚ बेनो जादों जों गासैबो फिसा फिसौ जेसेबां दं हागौमानि सानफ्रोमोबो एसे एसे फाला फाला हा सिंजों सिं गुदुं खुरै खुरै गोजानथिं खारखुमा लांनांसिगोन‚ बेनि अनगा जोंहा जेबो राहा गैयला। अब्लासो जों जोंनि जिउखौ रैखा खालामनो हागोन।” बोराइ एनजरनि बाथ्राखौ बयबो गनायनानै लानायसै। बिदिनो फाला फाला बयबो खुरनो हमनायसै। आरो बेसेबा गोजानजों खुरफ्लं हैनानै गासैबो फारि फारि खारखोमा लांनायसै। लुबैसुला मावजिया एनजरखौ नेथाबनानैबो मोनिलाय लाजिनानै बे जायग्रानिफ्राय ओंखारलांनायसै। बिनिखायनो बाथ्रायाव दं बारा लुबैनाया मोजां नङा। लुबैनायानो फाफ फाफआनो थैनाय। सियाल आरो दावखानि सल' मासे सियाल आरो दावखा दंमोन। सानसेखालिनि बाथ्रा जोबोर खस्थनि गेजेरजों दावखाया खुगायाव दरसे बेदर खेबखांना बारिखनानि औवा बिजौआव बानानै जाबाय दंमोन। बे समावनो बारिखनानि सैथान सियाला बेदरनि मोदोमनाय मोननानै गोसोआव सानखांनायसै “मा एसे मल मल मोदोमखो, बबेनिफ्राय एफा मोजां मोदोंमफैखो आबाब मोनायब्ला दिनै हरसेनि थाखै आंहा थोखासिगौमोन।” बिदि बुंनानै मोनामसु मोनामसु नागिरलांनायसै। उनाव नागिरै नागिरै औवा गुदिसिम सौहैब्ला नुनायसैदि मासे दावखाया बेदेर खेबखा खेबखा जागासिनो दं। सियाला बिनि बेदर जानायखौ नुनानै खुदै गलायथारनायसै। हरखाब बिनि गोसोआव मोनसे सोलो फैबाय आरो दावखाखौ खोनाथों होनना गोबारै गाबख्राव गाबख्राव मेथाय रोजाबनायसै – “अखा अखा द्राम द्राम हा‚ औवा बिजौ लोमजासे हा। दावखाया दन्दाया बबेयाव थायो थाथों।” सियालनि बिदि हब्रा हब्रा रोजाबनायखौ खोनानानै दावखाया थानो हायैलाय थाबनो फिन हरनो साननायसै- आंहाथ' गां दं बिरनानै थानो हागोन नाथाय औवा बिजौसिम दैया लोमसाव जोबोब्ला नों हानि जिबिया बहा थानो। बे बायदि बुंनो होननानै खुगा सिनायावनो दावखानि खुगानिफ्राय बेदरा थरल' हायाव गोलैलांनायसै। सियाला बेदेरखौ मोननानै दावखाखौ “गोजोनथों दावखा बाहाय आं नोंनिफ्राय बेखौनो नागिरदोंमोन।” बेबायदि बुंनानै सियाला बेदरखौ थाबबो खनखांनानै लाना खारनायसै। मोस्रोम आरो बाथ' मासे मोस्रोम आरो मासे बाथ' दंमोन। बाथ'आ फांसे गोजौ बिफांआव बानानै रैसुमै मेथाइ रोजाबबाय दंमोन। दंफां सेरजों जिरि-जिरि दैसा गंसे बोहैलांदोंमोन। मासे मोस्रोमा दैसानि दैजों बुखारबोजादोंमोन। बाथ' दावा दैयाव नायहनानै नुहरबायदि मासे मोस्रोमा दैजों बुखार लांजागासिनो दं। बेखौ नुनानै बाथ'आ बिफांनि बिलाइखौ गांसे खेबसना लाबाय आरो मोस्रोमनि खाथियाव गारनानै होनायसै लोगो लोगो मोस्रोमा बिलाइआव मानखोना गाखोनानै थानायसै। रुगं मोननाय लोगो लोगो बोरियाव मानखोबोनानै आरो बाथ'खौ साबायख'र होनानै बुंनायसै बाथ' आब' नों दिनै आंनि जिउखौ रैखा खालामबाय नङाब्ला आं गब'नानै थैसिगौमोन। दिनैनिफ्राय नों आंनि आब' जाबाय। जों सानैजों बिब' फंबाय बायदिनो अनलायनानै बे बिफाङावनो थानिसै। बेबादिनो बिसोर सानैबो बै बिफां फांसेयावनो जयै थानो हमनायसै। सानसेखालि सासे सिखारिया सिलाइ लानानै सिखार खालामनो फैबाय। बाथ' दावआ बिफां दालायाव बानानै रैसुमै मेथाइ खनबाय थादोंमोन। बिखौ नुनानै सिखारिया बिफां गुदियाव सिरियै गसंफैनानै सिलाइखौ एम खालामनायसै। बे समावनो मोस्रोमा नुनानै बिफां गुदिनिफ्राय दोर दोर खारबोनानै सिखारिनि आइथेंआव गावनाव जेसेबां बोलो दं एसेबां होजोबना बाथाबनानै जि-जि अरना होनायसै। सिखारिया सानायजों बिनि नोजोरा फेलें जानानै गुलिया बाथ’नियाव नाङा बालानो गुबुनथिंजाय सिदखि लांनायसै । सिलाइनि गुलिया बाथ'नाव नाङासै आरो बाथ'आ गोजानाव बिरलांनायसै। बिदिनो मोस्रोमा सिखारिनिफ्राय बिब’ बाथ'खौ बासायनो हानायसै। बाथ्रायाव दङ’ अन्नाय होयोब्ला अन्नाय मोनफिनो होननानै। दावखादन्दा आरो दावखादन्दि मोनसे राइजोआव सासे राजा दंमोन। बिनि राज दन्दरनि एसे गोजानाव गंसे दैमा गाथोन दंमोन। बे गाथोनावनो गासैबो गामिनि मानसिफोरा सानजुफुनि मोनाबिलिनि दुगैग्रामोन। गाथोननि एसे गोजानाव फांसे बेसेबा गोजौ दंफां फांसे दंमोन। बे दंफांआवनो दावखादन्दा-दवखादन्दि जरासेया बासा लादोंमोन। बिसोरो बेसेबा गोबाव जाबाय बोराइ बुरै जालायलांबाय थेवबो फिसा सासेनिबो मोखां नुवाखैमोन। एसे गिदिर सख्ल'-बख्ल' जाब्लानो जिबौ गांसोमा फैनानै जाफैयो बे जिबौ गांसोमाबो बे बिफांनि दन्दरावनो थायोमोन। सानसेखालि दावखादन्दिया बोराइ दावखादन्दाखौ बुंबाय- “बोराइ जोंनि फिसाफोरा सख्ल' बख्ल' जाबोबाय बेबारावबो जिबौ गांसोमा जाफैलायगोन नामा? जों थैनोसै समावबो फिसा सासेनि मोखां नुनाय नंला नामा?” दावखादन्दिनि बाथ्राखौ खोनानानै दावखादन्दाया बुंबाय “बाथ्राखौथ' आंबो सान्दों बुरि‚ र' आं माबा मोनसे राहा नागिरनि।” बिदिनो सानसेखालि राजानि फिसाजो राजखुंग्रि आरो बिनि लोगो सिख्ला हान्जाफोरा दैमा गाथोननि फाराव गावसोर गान्नाय जि-जोम‚ सना‚ रुफानि आसान‚ माला‚ आस्थाम बायदिफोरखौ गावबा गाव बख'नानै फालियाव ज' खाथुमना दोनना दैमायाव दुगैगासिनो दंमोन। बेखौ नुनानै दावखादन्दाया मोनसे सोलो सानखांनायसै। बियो सिख्लाफोरनि गेजेराव राजखुंग्रिनि सना रुफा खाथबनानै दोन्नाय सना रुफानि थफ्लाखौ खेबखांना बिरखांनानै लानाखारनायसै आरो जिबौ गांसोम थानाय बिफांनि दन्दराव गारनानै होनायसै। बेखौ नुनानै राजखुंग्रि आरो सिख्लाफोरा थांनानै सान्थ्रिफोरनो खिन्थाहैनायसै। सान्थ्रिफोरा फैनानै दंफांआव गाखोनानै दन्दरनिफ्राय सनानि थफ्लाखौ हाननो नागिरनायावनो जिबौ गांसोमखौ नुनायसै। लोगो लोगो सान्थ्रिफोरा गनजों जिबौ गांसोमखौ बुथारनायसै आरो राजखुंग्रिनि सनानि थफ्लाखौ लाबोनानै होनायसै। बिदिनो दावखादन्दाया गावनि सोलोजों दावखा फिसाफोरखौ रैखा खालामनो हानायसै। बि दिननिफ्राय बिसोर आलो गोजोन रायजो जानो हानायसै। बाथ्रायाव दं 100 मोसौ जायोब्ला मोसायाबो थैयो। दावखा आरो सियाल मोनसे जायगायाव सानै बिसुखे दंमोन। बिसोर सानैजों जोबोर लोगोथारमोन सानैजों ज' ज' बेरायो ज' ज' आदार नागिरलायो। दावखाया बिरथिं बिरथिं बबेयाव नायगिदिंनानै बबेयाव जिब-जुनार दं बिफोरखौ बिसुखे सियालनो खिनथाफैग्रामोन। बिदिनो सियालाबो खिनथानायलेखा सिखार खालामहैग्रामोन आरो सिखार खालामनानै मोननाय बेदरखौ सानैजों राननानै जायोमोन। बिदिनो सानसे बिसोरनि आदारा गैया जाबोनो हमनायसै। मानोना बिसोरखौ गिनानै गासैबो जिब-जुनारफोरा गुबुन जायगायाव खारलांजोबनायसै। बिनिखायनो बिसोर सानैबो गोदान जायगा नागिनो होननानै सानैबो थांनायसै। बे समावनो सासे फलाना सिखार खालामनो फैबाय। फलान:- “बेयावनो मोजां जाथारगोन लामाफोराबो दुल दुल सिल सिल गोदान लामा फान्दोखौ बेयावनो सानानै दोन्नोसै सेसा‚ जिनार‚ बनहाफा नांब्लाबो जागो। गाबो फुङाव नायफैसिगोन आं।” बिदि होन्नानै फलाना फान्दोखौ लामायाव सानानै गालांनायसै। मोनासि मोनासि साना हाबहां हाबहां जाबायमोन दावखा आरो सियाल सानैबो आदारखौनो नागिरनानै मोनासै। बिसुखे दावखाया सियालनाव सोंबाय “नोंथां आंहा दिनै उदैयानो बुङासैमाथो! नोंथांनियालाय? सियाला बिसुखे दावखानि रावखौ खोनानानै बुंनायसै गैया नोंथां दिनै जाथ्रायानो मोजां नङा, एनजरखौसो लोगो मोनबायबायो होम्बा! बिबो दरनै दरनैल’ बाहागोआव गोलैबाय नोंथां। मोनबावनायब्ला हांथारगौमोन सानदोंमोन आं, मोनालायलांबाय मासेबो सौग्राव फैथ्रा माथो। थौ बबावबा मोजों जायगा नायनानै जिराय हैनोसै। मोजां जायगा नागिरनानै दिनै हरखौ बेवहायनो थानांसिगोन बिदि होन्नानै थांहां जाब्लानो फलाना सानानै गालांनाय फान्दोआवसो सियाला खेल्थें नांनायसै। सियाला फान्दोआव नांनानै गाबख्रावनो हमनासै। दावखाया बुंबाय नोंथाङा जिंगा दासि। गाबोन फलाना फान्दो नायनो फैब्ला नों मेगन मिसिबना थैनाय बायदि जानानै था। जेब्ला फलाना नोंखौ थैबाय सान्नानै फान्दोखौ खेवनानै होगोन आरो फान्दोखौ सानानै दोनफिन्नो नागिरगोन अब्लानिया आं गा होन्नानै गाबनानै होगोन अब्ला नोंथांङा खारदो। बिदिनो सियाला राहा गैयै जाना बिसुखे दावखानि बाथ्राखौ गनायनानै लानायसै। सोरांसि सोरांसि जाबाय। फलाना गावनि फान्दोखौ नायनो फैनायसै। फलान फैनायखौ नुनानै दावखाया थिन्नाय बायदि सियाला मेगन मिसिबनानै थैनाय बायदि थाफ्लानायसै। फालान: अ माथो दिनै मोजां बस्थुआनो नांनानै दं। मोजाङानो जाबाय। साला नांसे नांनानै थैनानैसो थाबादों सालाया‚ दाव‚ हांसो जाग्रालै नों साला। बिदि बुंनानै फलाना फान्दोखौ खेवनानै सियालखौ बखयो आरो हायाव दोनथ'यो बेनिफ्राय आरोबाव फान्दोखौ सानानै दोनफिन्नो नागिरहां जानायावनो दावखाया फांसे बिफां सानिफ्राय नायखोमानानै गा होन्नानै गाबनानै होनायसै। सियाला दावखानि गाबनायखौ खोनानानै सिखारना हाखु-दाखु खारनायसै। बिदिनो दावखाया सियाल बिसुखेनि जिउखौ फालाननि आखायनिफ्राय रैखा खालामनायसै। थथ आरो हाथरनि सल’ मोनसे गामियाव सानै थथ आरो हाथर होन्नाय बादाल सेंग्रा दंमोन। थथआ जाम्बास्रोन आरो हाथरा सैथान। सानसेखालि हाथरआ थथखौ सासे माहाजोननियाव सिखाव खावहैनो लोगो लानायसै। बिदिनो सानसेखालि अखाफोर जहाबनाय दानखोमसि हरगेजेराव सानैबो सिखाव खावनो थांनायसै। हाथरा उसुंनि दरजाखौ खेवनानै हाबलांबाय। थथआ थखन गंसे लानानै सिरियै इन्जुरखनायाव नेबाय थानायसै। बे दिननि हराव माहाजोननि बिसि गावजेङा गाबोन माय गायनायाव दावजों सबायजों अनला ओंख्रि संनांगौ होन्नानै खारै सरनायाव खरखा बुंजासे दै होनानै दोनदोंमोन। बे खारैयानो थथ थथ थथ होन्नानै थथथिंनानै गसरगासिनो दंमोन। निजोम जेरैबो स्रि-स्राय खारै गसरनाय सोदोबाबो गोसा रिंहाबलायदोंसै। थथआ थथ थथ सोदोबखौ खोनाबाय,‚ इन्जुराव खोमाखौ होथाबनानै गोसो होनानै मोजाङै खोनासंबावनायसै। बियो गावनि मुंखौ हाथरा गाबज्रिनाय बायदि मोनबाय, गावखौ लिंहरदों सान्नानै खोमसि खोमब्लाव दरजाखै दांग्रोम दांग्रोम हाबनानै हाथरखौ मा मा होन्नानै लासै लासै थांबाय थाबाय। बे बायदि थांबायथानायावनो हाथरआ बस्थायाव सोनाय थोरसिसायाव आइथेंआ सौवग्रावनानै गोलैसिनहैनायसै बस्थानिफ्राय थोरसि-लाथाया खांख्रां खिंख्रां गासैबो हायाव बारनजोबनायसै। ओजों हाथरा माल-माथाफोरखौ आरो बस्थायाव सोफुगासिनो दंमोन। थोरसि-लाथानि खांख्रां खिंख्रां सोदोब आरो माहाजोन बोराइनि सिखाव सिखाव होन्नानै गावख्रावनायाव हाथरआ आखाइनि थोरसिखौ ज्राब गारनानै दरजाखौ नाब्लाना फोर्ला फोर्था खारलांनायसै। थथआबो हाथर खारनायखौ गममोननानै होर्लां होर्थां खारफालांनायसै। माहाजोन बोराइया सिखा हांखुराखौ लानानै सोरगिदिं थर्स सुनानै होसोनायसै बिनि उन उन दाहोनाफोराबो होसोलांफानायसै। बिदिनो थथ आरो हाथरनि सिखाव खावनाया फेलेंजानायसै। बिनिखायनो बुंदों। सिखावनि सोलोंथाइआ गिदिर सोलोंथाइ हमजायोब्ला नाथाय बिखुङाव दल दामनाय। एमबुसिथ्र आरो मोस्रोमनि सल’ सानसेखालि मासे मोस्रोमा बिमायनाव माइरं लायनो थांदोंमोन। लामाजों थांबाय थानाय समावनो मासे एमबुआ बिनि लामायाव उनदुथेनानै दंमोन। मोस्रोमा बुंबाय- आंनो लामाखौ हेगारना हो आं आमायनाव माइरं लायनो थांनि। बिनि रावखौ खोनानानै एमबुआ लोर्बां जानानै दिन्थिफ्लाबाय आरो बुंबाय- आं बोराइ जाबाय आं आंनि मोदोमखौनो दिखानो हालिया हायोब्ला नों आंनि उदैसिंजों हाबलांदो आं एसे दिखांना होनोसै। मोस्रोमा बिनि बुंनायखौ थार नंमारगौ सान्नानै बिनि उदै सिंजों हाबलांनो सान्नायसै। नाथाय मोस्रोमा हाबनाय लोगो लोगो एमबुआ गावनि उदैजों मोस्रोमखौ नारसिननानै लानायसै। मोस्रोमा हां मोनै जानायलाय बिनि उदैआव बाथाबनानै जि-जि अरनानै होनायसै। बिनि अरनायाव सानानै थानो हायैलाय एमबुआ बाब्राब बासि बबाव थागोन बबाव मागोन बारला बारसि जानानै मासे बाथासिरा एनजरनि बाहायावसो फिनज्राब बारला हैनायसै। बाथासिरा एनजराबो गावनि बाहायाव सोरबा सुथुरा गावखौ बारसिनफैबाय साननानै खारलाबायनानै खाथियाव थानाय लाव बिफांनि खाइयाव गाखोहैनायसै। गाखोनानै मा खालामगोन मा मागोन जानानै लाव फिथाइनि थाराखौसो थबस्र' अरसफ्लांनायसै। लावाबो गावनि मोदोमखौ दिखांनो हायैलाय हायाव दुम होनजासे गोलैनायसै। बे समाव मासे दुलाबाथाया लाव खायसिजों आदार नागिरनानै फैदोंमोन बे समावनो गावनि खाथियाव लाव फिथाइआ दुम होननानै गोलैनायाव बाग्दावनानै हुर बिरो आरो बवाव बागोन बवाव एरसोगोन जानानै बिफां सिङाव जिरायबाय थानाय मैदेरनि खोमा गुदुंआवसो थ्रोब हाबसो हैनायसै। दाव दुलाबाथाया खोमायाव हाबनाय लोगो-लोगो मैदेरा सांग्रिमोद्दा जानाय बायदि जायो आरो फाग्लाबायदि सेंस्रायनो हमो। थानो हायैलाय बियो बिफांनि दालायफोरखौ ख्राम ख्राम सेफायनानै बुज्रावबायनो हमो। बिनि उनाव दालाय मोनसे गिदिरखौ सेफायनानै सोर सोर फिदिंनानै खुबै हरो। बिनि खुबैनाय दालाया हाजो थिखिनियाव नांनानै हाजोनि हाया गुगाबोयो आरो गुगानाय हा, अन्थायफोरा फैनानै राजानि फिसाज्ला राजखुंगुरखौ होसिननानै बुथारो। मानोना बै समाव राजखुंगुरा सानैसो सान्थ्रि लानानै गरायआव गाखोनानै हाजो सेर सेर बेराय हैदोंमोन। खौरांखौ मोननानै राजाया जोबोद दुखु जायो आरो जोबोद गिदिर बिसार होनायसै। राजाया हाजोखौ लिंनानै लायनो गावनि सान्थिखौ थिनहरो। सान्थिफोराबो हाजोखौ जोज्रेद सौज्रेद खालामनानै राजानिसिम लानानै फैयो। राजाया हाजोखौ सोंबाय - हाजोआ राजाखौ आखाइ खबज'बै खुलुमनानै बुंबाय - महाराजा बे दाया आंनि नङा बबेनिफ्रायबा थुख्रासे दंफां दालाया फैनानै आंनियाव नांफैदों आं आंनि देहाखौ हमथानो हायैलाय नोंथांनि फिसाज्लानियावसो गोलैफ्लांनायसै। मानोना बै समाव आंनि सेरजों फैबाय थादोंमोन। राजाया सोमो नांबाय आरो रागा जोंनानै दंफां दालायखौ लायनो थिनहरबाय। सान्थ्रिफोराबो दंफां दालायखौ जोज्रेद‚ सौज्रेद खालामसे खालामनानै खानानै राजानिसिम लानानै फैनायसै। राजाया दंफां दालायखौ सोंनायसै दंफां दालायाबो राजाखौ खुलुमनानै बुंनायसै - महाराजा बे दाया आंनि नङा मासे मैदेर फाग्लायासो आंखौ सेफायनानै हाजो फारसे खुबैहरदों‚ आं हाजोआव नांथायाब्ला आंनि जिउआ बेवहायनो जोबगौमोन। बे दाया आंनि नङा महाराजा मैदेर फाग्लानिसो। राजाया मैदेर फाग्लाखौबो सान्थ्रिफोरखौ लायनो थिनहरनायसै। सान्थिफोराबो मैदेरखौ जंजों सुज्रेद सुज्रेद खालामनानै खाख्रबखासि खालामनानै राजानिसिम लानानै फैयो। राजाया मैदेरखौ सोबाय मैराबो बुंबाय बे दाया आंनि नङा महाराजा बे दाया दाव दुलाबाथानिसो बियो फैनानै आंनि खोमा गुदुङाव हाबदोंमोन। थानो हायोलाय दंफां दालायखौ सेफायनानै बुज्राव बुसि खालामनानै खुबैख्रांबायदोंमोन आं बेवहायनो दंफां दालाया बिरखारनानै बबेयाव गोग्लै हैखोथाय आं जेबोखौनो मिथिदिया। राजाया रागा जोंनानै दाव दुलाबाथाखौबो लायनो थिनहरनायसै। सान्थ्रिफोराबो दाव दुलाबाथाखौ लायनायसै। राजाया दाव दुलाबाथाखौ सोंनायसै दाव दुलाबाथाया राजाखौ खुलुमनानै बुंनायसै महाराजा आं दाय खालामाखै आं आदार नागिरबाय थानाय समावनो लाव फिथाइआ आंनि सेराव गोलैफैदोंमोन बेखौनो बाग्दावनानै बबाव थागोन बबाव एरसोगोन जानानै मैदेरनि खोमायावसो हाबसोफ्लांहैदोंमोन, आंखौ निमाहा होदो महाराजा बे दायखौ लाव फिथाइयासो खालामदों। राजाया लाव फिथाइखौबो लायनो थिनो आरो बिखौ सोङो लाव फिथायाबो फैनानै राजाखौ खुलुमनानै बुंनायसै महाराजा आं दाय खालामाखै मासे एनजरासो आंनि थाराखौ अरसनानै होनायाव आं गोलैनो गोनां जादों। नोंथाङा एनजरखौ हमनालाय। राजाया लावनि बाथ्राखौ खोनानानै एनजरखौ लायनो थिनहरो। एनजराबो फैनानै राजाखौ खुलुमफैयो आरो बुङो महाराजा आंखौ निमाहा हो आंखौ मासे एमबुआसो बारसिन फैदोंमोन बेयावनो आं गावनि जिउखौ रैखा खालामनो थाखाय बबाव थागो बबाव मागोन जानानै लाव फिथाइनि थारायावसो अरथाबनानै थाफ्लाहैयो बेवहायनो- नोंथाङा एमबुखौ हमनानै लाय बिनो गासैखौबो बिदि खालामदों। राजाया एनजरनि बाथ्राखौ खोनानानै एमबुखौबो लायनो हेगारहरनायसै। एमबुआ राजाखौ फैनानै बिसोर बुंनायबादिनो देद्लानो बुंफैयो- महराजा आंखौ मोस्रोमासो बिदि खालामदों आंनि उदैयाव मोस्रोमा गोसायैनो अरनानै होदों। नै दाबो गोजा थै ओंखारना दं। गासैबो दाया मोस्रोमनिसो नोंथाङा मोस्रोमखौ साजा होदो। राजाया एमबुनि बाथ्राखौ खोनानै सान्थ्रिफोरखौ मोस्रोमखौ हमनानै लायनो थिनहरबाय। राजानि बिथोन बायदियै सान्थ्रिफोरा मोस्रोमखौ हमनानै राजानिसिम लाबोयो। मोस्रोमा राजाखौ नुग्रोमोना खुलुमनानै बुंनायसै महाराजा आंनि दाय गैया आं आमायनावसो माइरं लायनो थांदोंमोन बे समावनो एमबुआ आंनि लामाखौ होथेदोंमोन आं लामाखौ हगारनो थिनदोंमोन नाथाय बियो हगारनानै होआखैमोन आरो सोलो बाहायनानै गावनि उदैसिंजों आंखौ थांनो थिनो आंबो बिनि बाथ्राखौ गनायनानै बिनि उदैसिंजों थांदोंमोन नाथाय बियो गावनि उदैजों आंखौ नारथाबनानै लादोंमोन‚ हांमोनै जानायलाय आरो राहा गैयै जानायलाय बिनि उदैखौ अरनानै होनांदों। बे दायखौ एमबुआसो खालामदों महाराजा आं खालामाखै आंखौ निमाहा होदो। राजाया बिजिरै बिजिरै नायनानै एमबु आरो मोस्रोमखौ थांखिनानै बुंबाय बे दायखौ नोंसोर सानैयानो जागायदों बे दाया नोंसोरनिनो बिनिखायनो नोंसोर सानैया साजाखौ मोननांगौ। राजाया सान्थ्रिफोरखौ मोख्राबिलाइ आरो बेसेबा गोलाव खानाय दोंसे लायनो हरो। सान्थ्रिफोराबो जेरै थिन्नाय एरै हाबाफोरखौ मावनायसै। गिबियावनो राजाया एमबुखौ साजा होबाय सान्थ्रिफोरा एमबुनि मोदोम‚ बिखुं‚ उदै गासैयावबो मोख्राबिलाइजों हुला हुलि मोदोम गंसे मानि हुफ्लेनो हमबाय आरो आइथेङाव खानानै बालाबारियाव बुद्रुबाय आरो बिखुङाव बालाफोननानै ब्राद ब्राद होनजासे जिगाबजों हुनानै होबाय एमबुनि मोदोमा खान्थै ओंखारजोबनायसै आरो आलौनायजों‚ जोनायजों आरो सानायजों थैहाब थांहाब मोननानै हायाव गोलैनानै थैहाबनानै थाबाय बिनि उनाव राजाया मोस्रोमखौ साजा होनो बिथोन होबाय सान्थ्रिफोरा मोस्रोमनि जान्जियाव गोलाव खानायखौ मेरायनानै ओजों खर' ओंजों खर' खानायाव हमनानै बोनो हमबाय मोस्रोमा सानायजोंनो थैनाय बायदि मोनबाय आरो जान्जिया बोख्रेब जाबाय उनाव सानायनि बिसजों बिबो थैहाबनानै थाबाय। बिसोरनि बेबायदि थैहाबनायखौ नुनानै राजाया सान्थ्रिफोरखौ हेगारनो बिथोन होबाय। बे बादिनो एमबुसिथ्र आरो मोस्रोमनि सल'बाथाया जोबबाय। आबै आबैमोना बिनिखायनो बुङो- बै दिननिफ्रायनो एमबुसिथ्रनि मोदोमा सिथ्रथ्र' आरो मुङाबो एमबुसिथ्र > सिथ्र' थादों आरो मोस्रोमनि जान्जियाबो बैदिननिफ्रायनो सेरथेथे जादों होनना बुङो।